Бұл – талай рет айтылып, талқыланғанымен өзектілігін жоғалтпаған мәселе. Тіпті, 2022 жылы Президент те осы тақырыпқа назар аударып, жауапты тұлғаларға оны жедел шешуді тапсырған еді.
Мамандар бірнеше рет бастауыш сынып оқушыларының ауыр сөмкелерінің денсаулыққа тигізетін зиянын айтып, дабыл қақты. Осыдан кейін Үкіметтің жиынында мәселе қайта көтеріліп, түрлі пікірлер айтылды. Бір топ адамдар “барлығын планшеттерге көшіру керек” деген пікір айтты. Осыған орай қоғам екіге бөлінді, әр тарап өз пікірін дәлелдеуге тырысты. Тіпті бүгінге дейін бұл тақырыпты талқылаушылар әлі де бар.
Журналист Ердәулет Қалиев жақында 2-сынып оқушысының ауыр сөмкесін көтере алмай, құлағанын көргенін айтады. Ол бұл жағдайды қайта қозғап, жоғарыдағыларға жеткізу қажеттігін сезінді.
“Бұл мәселе көптен бері айтылып келеді, бірақ шешімін тапқан жоқ. Бастауыш сынып оқушыларының ауыр сөмкелерін көргенде жүрегің ауырады. Бірақ көп адамдар мәселенің маңыздылығын түсінбей, оны шешуге атсалыспайды. Бір сөмкенің салмағы 4 келіге дейін жеткенін білдім. Бұл – жас баланың денсаулығына ауыр жүк. Денсаулық сақтау министрлігі оқушылардың ауыр сөмкелерін ескеріп, денсаулық сақтау бойынша ұсыныстар жасады. Алайда мәселені тек ата-ана мен дәрігерлер ғана емес, мектеп те шешуге тиіс,” – дейді Қалиев.
Президенттің бұл мәселеге қатысты пікірін де еске алуға болады. Ол оқушылардың ауыр сөмке тасудың денсаулыққа кері әсер ететінін және оқу материалдарын цифрлық форматқа көшіруді тездету қажет екенін айтқан болатын.
Медицина мамандары балалардың ауыр сөмкелерді арқалауының зиянды екенін ғылыми түрде дәлелдеп келеді. Олардың айтуынша, қазір балалар арасында кифоз, лордоз, омыртқаның қисаюы сияқты мәселелер жиі кездеседі. Әрине, бұл тек сөмкенің әсерінен емес, бірақ оның салдары да жоққа шығарылмайды.
Қызылорда қалалық білім бөлімінің бас маманы Қанат Әбдіқадіров оқушылардың сөмкесінің салмағы бойынша заңнамалық талаптарды атап өтті. Ол 1-3 сынып оқушыларының сөмкесі 1,5-2 келіден аспауы керек екенін, ал жоғарғы сынып оқушылары үшін салмақтың артатынын айтты.
Кейбір ата-аналар қазіргі оқу құралдарының көлемі тым үлкен екенін және сөмкелердің салмағы 4-5 келіге дейін жететінін ашық айтуда.
Бірнеше жыл бұрын ҚР Цифрлық даму министрі Бағдат Мусин бастауыш сынып оқушыларының сөмкесін жеңілдетудің жолын планшетке көшу арқылы шешуді ұсынған еді. Бірақ бұл ұсыныс қоғам арасында түрлі пікірлер туғызды. Көпшілік интернет жылдамдығы мен балаларға теріс әсер ететін контентке қатысты мәселелерді шешпей, планшеттерді енгізудің денсаулыққа зиян келтіретінін айтты.
Бұл тақырыптың шешімі тек Қазақстанда емес, әлемнің көптеген елдерінде өзекті болып отыр. Баланың білім алуы мен денсаулығына қатысты мәселе тек сөзбен емес, нақты реформалармен шешілуі керек.
