Қосымша білім беру орталықтарын біріктіріп, бір үлкен мекемеге айналдыру жайлы сөз көптен бері қозғалып жүр. Былтыр спорт мектептерін де дәл солай біріктірген болатын. Ендігі кезек музыка мектептеріне жетіпті. Алматы және Астана қаласында осыған қатысты дау туып отыр. Павлодар облысында да бұл процесс басталып кеткен. Ата-аналар мен мектеп басшылары бұған қарсы болса, әкімдік пен сала министрлігі оңтайландырудың оң тәсіл екенін айтады.
Астанада №2 өнер мектебі мен №1 өнер мектебінің базасындағы балалар шығармашылық мектебін біріктіру жоспарланып отыр. Сонымен бірге, №2 және №3 балалар музыка мектебін №1 музыка мектебіне қосады. «Музыка мектептерін оңтайландыратыны жайлы Астана қаласы басқармасының орынбасары Дулат Шәкенұлы айтты. Ресми түрде үш мектепті бір басшы басқаратыны жайлы ескертті», – дейді БАҚ-қа берген сұхбатында №1 балалар музыка мектебінің директоры Сәулеш Қанапиева. Ата-аналар болса, білім сапасының төмендеуі мүмкін деп уайымдайды. «Оңтайландыру процесіне бейжай қарай алмаймыз. Сапаға әсер етері сөзсіз. Бір жетекші үш мектепті басқаруы керек. Демек, ол күні бойы мектептерді аралауға мәжбүр болады. Бұл тәртіптің бұзылуына әкеліп соғуы мүмкін», – дейді Гүлзат Асанова.
Білім және ғылым министрлігі өкілдері музыка мектептерін біріктіруді ұсынған ата-аналар дейді. «Бірнеше мектепті біріктіру жайлы ұсыныс тастаған – ата-аналар. Мұндай өтініш министрлікке келіп түсті. Білім басқармасына осы жағын қарастыруды тапсырдық. Барлық мектепті Жастар сарайы секілді бір мекеме етуді ойластырып жатырмыз. Жастар сарайының жетекшісі бағдарламасын ұсынуы тиіс. Яғни, мектептерді дамыту жоспарын қарастырамыз. Бір айта кетерлігі, барлық жұмыс орны сақталады. Ұжымды таратқалы жатқан жоқпыз. Оқытушылар бұрынғыдай жұмыс істей береді. Астана және Алматы қалаларында шу шығып жатыр. Көбіне басшылар тарапынан наразылық бар. Өйткені, басшылық қысқарады. Үлгі ретінде Мәскеу мектептерін алып отырмыз. Жетекші мектепке жақын маңдағы бірнеше оқу орны қарайды. Бұл жердегі басты мақсат – бір мығым мекеме қылып қалыптастыру», – дейді Вице-министр Эльмира Суханбердиева.
Әкімдік болса, бұл процестің әлі қарастырылып жатқанын айтады. «Біріктіретін болсақ, барлық нормативтік-құқықтық актілер түгел қаралады. Сонымен бірге, балаларға әсері қалай болары да назарда тұр. Білім беру сапасы сақталуы керек. Әлі нақты шешім шығарылған жоқ», – дейді Астана қаласы білім басқармасының стратегиялық талдау және цифрлы технологиялар бөлімінің жетекшісі Жазира Асанова.
Павлодар облысындағы төрт музыка мектебі біріктіріліп жатыр. Бұл жөнінде өңірлік БАҚ-қа №2 музыка мектебінің жетекшісі Лаура Темірғалиева хабарлаған. Оның айтуынша, мектепке қала әкімдігінен қаулы келген. Ол жерде қаладағы үш мектеппен қатар Кенжекөл музыка мектебінің де біріктірілетіні айтылған.
«Педагогтарымыз бірнеше мектепте жұмыс істейді. Оңтайландыру іске асырылған жағдайда олардың сағаты қысқарады. Сәйкесінше, жалақысы да азаяды. Бізге жетекшілер, екі меңгеруші мен есепшілер ғана қысқартылады деді. Бұған ата-аналар да наразы», – деген болатын Лаура Темірғалиева.
Бұл жағдайға қатысты қалалық білім бөлімі пікір білдірген. Олардың мәлімдеуінше, мектеп ғимаратын ешкім тартып алмайды.
«Оңтайландырудың жасалып жатқан себебі – қаражат үнемдеу. Штат тұрғысынан ешкім қысқартылмайды, ғимараты да орнында қалады. Мектеп жетекшілері өз бөлімдерінің меңгерушісі болса, меңгерушілер қосымша білім беру педагогы қызметтеріне бекітіледі. Бір ғана директор болады. Ол байқау арқылы таңдап алынады», – дейді Павлодар қалалық білім бөлімінің қызметкері Айгүл Төлектемірова. Мұндай оңтайландыру амалдары қаладағы екі шығармашылық мектепке де жүргізіледі.
Мәжіліс депутаты Ирина Смирнова Премьер-министрге тастаған сауалында қосымша білім беру жүйесін кеңейтудің орнына жекелеген әкімдіктер бар мектептерді оңтайландырып әлек деп мәселе көтерді. «Бұл шешімге келуге Ресейдегі білім беру мекемелерінің жүргізген оңтайландыру жүйесі түрткі болған. Енді екі елдегі қосымша білім беру жағдайын салыстырып көрелік. Біздегінің жайы көңіл көншітпейді, – дейді депутат.
– Мәселен, Санкт-Петерборда 5,5 миллион тұрғын бар. Ол жерде 640 мекеме бар. Оның ішінде 450-і – толыққанды оқушылар сарайы. Яғни, 10 мың тұрғынға – бір сарай, 100 мың тұрғынға – 45 музыка мектебі, 113 өнер мектебі. Бұл мектеп оқушыларын тегін қосымша біліммен 120 пайызға қамтып отырғанын білдіреді. Астанамен салыстырар болсақ, Қазан қаласында 1,23 млн адамға қосымша білім беретін 90 мекеме бар. Балалар 80 пайызға қамтылған. Елордадағы үлес болса, бар болғаны 22 пайызға әзер жетеді. 1 млн тұрғынға 11 қосымша білім беру орталығы бары белгілі. Атап айтқанда, 2 оқушылар сарайы, 2 өнер мектебі, 3 музыка мектебі, 1 шығармашылық мектеп, 1 техникалық шығармашылық мектебі, балалар және жасөспірімдер туризмі орталығы және 1 балалар мен жасөспірімдер орталығы. Осыған қарамастан, қосымша білім беру орталықтарын әлі де қысқартып, жетеуін қалдырмақ. Бұл Астанадағы білім орталықтарымен қамту көлемін одан әрмен азайтады. Сонымен бірге, олардың қолжетімдігіне де күмән бар. Бұл оңтайландыру логикаға келмейді. Өйткені бұл ұйымдарға кеткен шығыннан гөрі олардың табысы көп. Енді есептеп көрсек, оңтайландыру процесінен соң 18 штат бірлігі қысқарады. Тиісінше, жылына 20 млн теңге үнемделеді. Солай бола тұра оңтайландыру ұсынылып жатқан мекемелерден түсетін табыс – жылына 100 млн теңге. Осы жері ойға қонымсыз. Демек, қосымша білім беру мекемелерін сақтап қалу мәселесін қолға алу керек. Тек елордада ғана емес, еліміздің өзге өңірлерінің жағдайын да қарастыру қажет», – дейді Ирина Смирнова.
Оңтайландыру процесіне қатысты нақты шешім шыққан жоқ. Әкімдіктер бұл мәселені майшаммен қарап жатқан секілді. Екшеп, өлшеп, таразыға салып барып қана нүктесі қойылмақ. Бір анығы, қосымша білім беру орталықтарына сұраныс жоғары. Жаңадан салына ма, қайтадан құрыла ма – белгісіз.
