ҰБТ-2021 кездесетін тарихи даталар тізімі

«ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ» ПӘНІ БОЙЫНША МАҢЫЗДЫ ОҚИҒАЛАРДЫҢ ХРОНОЛОГИЯЛЫҚ КЕСТЕСІ
1.	Б.з.б. 2 млн 600–12 мың жыл	– Ежелгі тас дәуірі.
2.	Б.з.б. 2 млн 600–40 мың жыл	– Ерте палеолит.
3.	Б.з.б. 2 млн 600–800 мың жыл	– Ерте палеолиттің олдувэй кезеңі.
4.	Б.з.б. 800–140 мың жыл	– Ерте палеолиттің ашель кезеңі.
5.	Б.з.б. 140–40 мың жыл	– Ерте палеолиттің мустье кезеңі.
6.	Б.з.б. 40–12 мың жыл	– Кейінгі палеолит.
7.	Б.з.б. 12–5 мың жыл	– Орта тас дәуірі (мезолит).
8.	Б.з.б. 5–3 мың жыл	– Жаңа тас дәуірі (неолит).
9.	Б.з.б. 2 мың жыл–б. з. б. VIII ғ.	– Қола дәуірі.
10.	Б.з.б. 2 мың жылдықтың ортасы	– Қазақстан аумағын мекен еткен тайпалар қола бұйымдар жасау ісін меңгеруі.
11.	Б.з.б. VIII ғ.‒б.з. VI ғ.	‒ Ерте темір дәуірінің хронологиясы.
12.	Б.з.б. I мыңжылдық	‒ Сақ тайпалық одақтарының өмір сүрген мерзімі.
13.	Б.з.б. 209 ж.	‒ Хунну (Ғұндар) державасының құрылуы.
14.	Б.з.б. 530 ж.	‒ Томирис патшайым бастаған сақ-массагеттердің парсы патшасы Кирді талқандауы.
15.	Б.з.б. V‒IV ғғ.	‒ Есік қорғанынан табылған «Алтын адамның» өмір сүру кезеңі.
16.	552 ж.	‒ Түрік қағанатының құрылуы.
17.	704 ж.	‒ Түргеш қағанатының құрылуы.
18.	751 ж.	‒ Атлах шайқасының болған уақыты.
19.	870–950 жж.	– Әбу Насыр әл-Фарабидің өмір сүрген жылдары.
20.	960 ж.	‒ Исламның Қарахандардың мемлекеттік діні болып жариялануы.
21.	973–1050 жж.	– Әбу Райхан әл-Бирунидің өмір сүрген жылдары.
22.	XI ғ. басы‒XIII ғ. басы	‒ Қыпшақ хандығының билік құруы.
23.	1021–1075 жж.	– Жүсіп Баласағұнидің өмір сүрген жылдары.
24.	1030–1090 жж.	– Махмуд Қашғаридің өмір сүрген жылдары.
25.	1103–1167 жж.	– Қожа Ахмет Йассауидің өмір сүрген жылдары.
26.	1465‒1466 жж.	‒ Қазақ хандығының құрылуы.
27.	XVI ғ. басы	‒ Қасым ханның билік еткен уақыты.
28.	XVI ғ. басы	– «Қасым ханның қасқа жолы» заңдарының шығуы.
29.	1538‒1580 жж.	‒ Хақназар ханның билік еткен уақыты.
30.	1582‒1598 жж.	‒ Тәуекел ханның билік еткен уақыты.
31.	1598–1628 жж.	– Есім ханның ел билеуі.
32.	1628–1652 жж.	– Жәңгір ханның ел билеуі.
33.	1643 ж.	‒ Орбұлақ шайқасы.
34.	ХVII ғ. соңы.	‒ Тәуке ханның «Жеті жарғы» заңдар жинағы.
35.	1723 ж.	‒ «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұламаның» («Ұлы апат жылдары») басталуы.
36.	1726/1728 ж.	‒ Бұланты шайқасы.
37.	1729/1730 ж.	‒ Аңырақай шайқасы.
38.	1731 ж.	– Әбілқайыр хан мен оның жақтастарының Ресейге ант беруі.
39.	1771‒1781 жж.	‒ Абылайдың Қазақ хандығын басқарған жылдары.
40.	1783‒1797 жж.	‒ Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс.
41.	1835–1865 жж.	– Шоқан Уалихановтың өмір сүрген жылдары.
42.	1836‒1838 жж.	‒ Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған көтеріліс.
43.	1837‒1847 жж.	‒ Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс.
44.	1841 ж.	‒ Бөкей хандығында қазақ балаларына арналған алғашқы зайырлы мектептің ашылуы.
45.	1841–1889 жж.	– Ыбырай Алтынсариннің өмір сүрген жылдары.
46.	1845–1904 жж.	– Қазақтың ұлы ақыны, ойшылы әрі ағартушысы Абай Құнанбаевтың өмір сүрген жылдары.
47.	1913‒1918 жж.	‒ «Қазақ» жалпыұлттық газетінің шығуы.
48.	1916 ж.	– Қазақстан және Орта Азиядағы ұлт-азаттық қозғалыс.
49.	1917 ж.	– «Алаш» партиясының құрылуы.
50.	1917 ж.	‒ Орынборда ІІ жалпықазақ съезі. Алаш-Орда үкіметінің құрылуы.
51.	1920 ж.	‒ Қырғыз (Қазақ) АССР-нің құрылуы.
52.	ХХ ғ. 20-30 жылдары	‒ Күштеп ұжымдастыру жылдарындағы жаппай ашаршылық.
53.	1920–1940 жж.	– Жаппай саяси қуғын-сүргін.
54.	1925 ж.	– Қазақ АКСР-i астанасын Орынбордан Қызылордаға көшірілуі.
55.	1928 ж.	– Алғашқы жоғары оқу орны – Қазақ мемлекеттiк педагогикалық институтының ашылуы.
56.	1929 ж.	– Қазақ АКСР-i астанасын Қызылордадан Алматы қаласына көшірілуі.
57.	1932 ж.	– Сталинге аштыққа байланысты, апаттың көлемі туралы республика қайраткерлерінің хат жазуы. Ғ. Мүсірепов, М.Ғатауллин, М.Дәулетқалиев, Е.Алтынбеков, Қ.Куанышев («Бесеудің хаты»).
58.	1936 ж.	– Қазақ АКСР-iн одақтық республика етiп қайта құрылуы (ҚазКСР).
59.	1937 ж.	– Қазақ КСР Конституциясының қабылдануы.
60.	1939 ж.	– Екiншi дүниежүзiлiк соғыстың басталуы.
61.	1941–1945 жж.	– Ұлы Отан соғысы.
62.	1946 ж.	– Қазақ КСР Ғылым академиясының құрылуы.
63.	1949 ж.	– Семей ядролық полигонындағы алғашқы атомдық жарылыс.
64.	1954 ж.	– Тың және тыңайған жерлерді игерудің басталуы.
65.	1956 ж.	– Жалпыға бiрдей мiндеттi жетi жылдық бiлiм берудiң енгiзiлуi.
66.	1959 ж.	– Жалпыға бiрдей сегiз жылдық бiлiм берудiң енгiзiлуi.
67.	1960–1962, 1964–1986 жж.	– Д. А. Қонаевтың Қазақстан Компартиясы ОК бiрiншi хатшысы болып қызмет етуi.
68.	1961 ж.	– «Байқоңыр» космодромынан тұңғыш ғарышкердің ұшырылуы.
69.	1978 ж.	– Қазақ КСР Конституциясын қабылдау.
70.	1979 ж.	– Целиноград қаласындағы Қазақстанда немiс автономиясын құруға қарсы наразылық шерудің өтуі.
71.	1986 ж.	‒ Желтоқсан оқиғасы.
72.	1988 ж.	– Ш. Құдайбердиев, А. Байтұрсынов, М. Жұмабаев, Ж. Аймауытов, М. Дулатовтардың ақталуы.
73.	1989 ж.	‒ О. Сүлейменов бастаған «Невада-Семей» экологиялық қозғалысының құрылуы.
74.	1989 ж.	‒ «Тілдер туралы Қазақ КСР Заңының» қабылдануы, қазақ тілінің мемлекеттік тіл болып жариялануы.
75.	1991 ж.	‒ Қазақтың тұңғыш ғарышкері Т. Әубәкіровтің ғарышқа ұшуы.
76.	1991 ж.	– Семей ядролық полигонының жабылуы.
77.	1991 ж.	‒ Н. Ә. Назарбаевтың бүкілхалықтық сайлауда Қазақстан Президенті болып сайлануы.
78.	1991 ж.	‒ Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік Тәуелсіздігі туралы» Конституциялық Заңының қабылдануы.
79.	1992 ж.	‒ Мемлекеттік рәміздердің бекітілуі: Ту, Елтаңба және Әнұран.
80.	1992 ж.	‒ Қазақстан Республикасының БҰҰ-ға толыққанды мүше болып қабылдануы.
81.	1993 ж.	‒ Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы ‒ теңгенің енгізілуі.
82.	1995 ж.	– Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы.
83.	1995 ж., 30 тамыз	‒ Бүкілхалықтық референдумда Қазақстан Республикасының қолданыстағы Конституциясының қабылдануы (Конституция күні).
84.	1997 ж.	– Қазақстан Республикасының астанасы Алматы қаласынан Ақмола (Нұр-Сұлтан) қаласына көшірілуі.
85.	2003 ж.	‒ Астанада (Нұр-Сұлтан) әлемдік және дәстүрлі діндер өкілдерінің I съезінің өтуі.
86.	2010 ж.	‒ Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуі.
87.	2011 ж.	‒ Қазақстанда Азиаданың өткізілуі.
88.	2017 ж.	‒ Дүниежүзілік ЭКСПО көрмесінің өткізілуі.
89.	2019 ж.	– Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан Республикасының Президенті болып сайлануы.

«ДҮНИЕЖҮЗІ ТАРИХЫ» ПӘНІ БОЙЫНША МАҢЫЗДЫ ОҚИҒАЛАРДЫҢ ХРОНОЛОГИЯЛЫҚ КЕСТЕСІ
Ежелгі дүние тарихы
1.	Б.з.д. 1792-1750 жж.	– Хаммурапи Вавилон мемлекетінде патшалық етті.
2.	Б.з.д. VII ғасыр	– Ассирия ежелгі дүниедегі қуатты әскери мемлекетке айналды.
3.	Б.з.д. VI ғасыр	– Парсы патшалығының құрылуы.
4.	Б.з.д. 594 ж.	– Солон Афиныда архонт (билеуші) болып сайланды. Солон реформалары.
5.	Б.з.д. 519-518 жж.	– І Дарийдің сақтарға қарсы жорығы.
6.	Б.з.д. 509 ж.	– Римде республика орнады.
7.	Б.з.д. V ғ.	– Афины Ежелгі Грекияда қуатты демократиялық мемлекетке айналды.
8.	Б.з.д. IV-III ғғ.	– Бактрия жерінде үлкен қоныстар мен қалалар болды.
9.	Б.з. 395 ж.	– Рим империясы Батыс және Шығыс болып екіге бөлінді.
10.	Б.з. 452 ж.	– Аттила өз әскерімен Солтүстік Италия жеріне басып кірді.
11.	Б.з. 476 ж.	– Батыс Рим империясының құлауы.
Орта ғасырлар тарихы
12.	481-511 жж.	– Франк мемлекеті мен меровингтер әулетінің негізін қалаушы король Хлодвигтің билік құруы.
13.	532 ж.	– Константинопольдегі «Ника» көтерілісі.
14.	570-632 жж.	– Ислам дінінің негізін қалаушы Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың өмір сүрген жылдары.
15.	661-750 жж.	– Араб халифатында Омейя әулетінің билік етуі.
16.	711-718 жж.	– Арабтардың Испанияны жаулап алуы.
17.	882 ж.	– Киев Русі мемлекетінің құрылуы.
18.	995-997 жж.	– Солтүстік Хорезм билеушісі Мамун ибн-Мұхаммед Хорезмшахтардың біртұтас мемлекетін құрды.
19.	1040-1060 жж.	– Тоғрыл-бек Кіші Азияда Салжұқ түріктерінің мемлекетін құрды.
20.	1096-1099 жж.	– Бірінші крест жорығы.
21.	1265 ж.	– Ағылшын парламентінің құрылуы.
22.	1302 ж.	– Францияда Бас штаттар шақырылды.
23.	1337-1453 жж.	– Англия мен Францияның арасындағы Жүз жылдық соғыс.
24.	1380 ж.	– Куликово шайқасы.
25.	1382 ж.	– Тоқтамыс ханның Мәскеу қаласын басып алуы.
26.	1453 ж.	– ІІ Мехмед басқарған Осман түріктері Константинопольді басып алуы.
27.	1455-1485 жж.	– Англиядағы Ал қызыл және Ақ раушандар соғысы.
28.	1517 ж.	– Лютердің 95 тезисін жариялап, индульгенцияға қарсы шығуы.
29.	1533-1584 жж.	– IV Иванның Ресейде патшалық құруы.
30.	1556-1605 жж.	– Ұлы Моғол империясында І Акбардың билік етуі.
31.	1558-1603 жж.	– І Елизавета патшайымның Англияда билік етуі.
32.	1566 ж.	– Нидерланды буржуазиялық революциясының басталуы.
33.	1603 ж.	– Англияда Стюарттар әулетінің билігінің басталуы.
34.	1613-1917 жж.	– Ресейде Романовтар әулетінің билік құруы.
Жаңа заман
Шығыс Елдері
35.	1755-1759 жж.	– Цин империясының Жоңғария мен Шығыс Түркістанды басып алуы.
36.	1774 ж.	– Ресей мен Түркия арасындағы Кучук-Қайнар бітімі.
37.	1840-1842 жж.	– Қытайдағы бірінші «апиын соғысы».
38.	1856-1860 жж.	– Қытайдағы екінші «апиын соғысы».
39.	1858 ж.	– Ресей мен Қытай арасындағы Айгүн шарты.
40.	1867-1912 жж.	– Жапониядағы Мэйдзи дәуірі.
41.	1878 ж.	– Берлин конгресі. II Абдул-Хамидтің Сербия, Черногория мен Румынияның тәуелсіздігін жариялауы.
42.	1904-1905 жж.	– Орыс-жапон соғысы.
Еуропа және Америка
43.	1607 ж.	– Солтүстік Америкадағы ағылшындардың алғашқы тұрақты қонысы Джеймстаунның (Виргиния) негізі қаланды.
44.	1640 ж.	– Англиядағы «қысқа парламент».
45.	1653-1658 жж.	– Англиядағы О. Кромвельдің протектораты.
46.	1776 ж.	– АҚШ-тың құрылуын жариялаған Тәуелсіздік декларациясының қабылдануы.
47.	1787 ж.	– АҚШ Конституциясының қабылдануы.
48.	1789 ж.	– Бастилиянының алынуы. Француз революциясының басталуы.
49.	1789 ж.	– Францияда Адам және азамат құқықтары декларациясының қабылдануы.
50.	1804 ж.	– Наполеон Бонапарттың І Наполеон деген атпен Францияның «императоры» атағын қабылдауы.
51.	1812 ж.	– Ресейдің Наполеон әскерлеріне қарсы Отан соғысы.
52.	1813 ж.	– Лейпциг түбіндегі «Халықтар шайқасы».
53.	1823 ж.	– АҚШ-та «Монро доктринасының» жариялануы.
54.	1861 ж.	– Италия патшалығының құрылуы.
55.	1861-1865 жж.	– АҚШ-тағы азамат соғысы
56.	1871 ж.	– Версальда Герман империясы құрылуының жариялануы.
57.	1871 ж.	– Париж коммунасы.
58.	1882 ж.	– Германия, Австрия-Венгрия және Италия араларындағы Үштік Одақтың құрылуы.
Ресей
59.	1682-1725 жж.	– І Петрдің патшалық етуі.
60.	1700-1721 жж.	– Солтүстік соғыс.
61.	1861 ж.	– Ресейде басыбайлылық құқықты жою туралы манифест.
62.	1905-1907 жж.	– Алғашқы орыс буржуазиялық-демократиялық революциясы.
Қазіргі заман
63.	1914-1918 жж.	– Бірінші дүниежүзілік соғыс.
64.	1917 ж.	– Ресейдегі Ақпан революциясы мен Қазан социалистік революциясы
65.	1919 ж.	– Париждегі бейбітшілік конференциясы.
66.	1921-1922 жж.	– Вашингтон конференциясы.
67.	1922 ж.	– КСРО-ның құрылуы.
68.	1923 ж.	– Түркия Республикасының құрылуы.
69.	1929-1933 жж.	– Әлемдік экономикалық дағдарыс.
70.	1933 ж.	– Германияда фашистік диктатураның орнауы.
71.	1937 ж.	– Жапонияның Қытаймен соғысының басталуы.
72.	1938 ж.	– Германия, Ұлыбритания, Франция және Италия арасындағы Мюнхен келісімі.
73.	1939 ж.	– Өзара шабуылдаспау туралы КСРО-Герман пактісі мен құпия хаттамасы.
74.	1939-1945 жж.	– Екінші дүниежүзілік соғыс.
75.	1941 ж.	– Германияның КСРО-ға шабуылы.
76.	1942-1943 жж.	– Сталинград шайқасы.
77.	1942 ж.	– Әл-Аламейн (Египет) шайқасы.
78.	1943 ж.	– Курск шайқасы.
79.	1943 ж.	– Тегеран конференциясы.
80.	1945 ж.	– ІІ Дүниежүзілік соғыста Германия мен Жапонияның жеңілуі.
81.	1947 ж.	– Трумэн Доктринасы, «Маршалл жоспары».
82.	1949 ж.	– НАТО-ның құрылуы.
83.	1950-1953 жж.	– Кореядағы соғыс.
84.	1955 ж.	– Варшава шартына қол қою.
85.	1956 ж.	– Суэц дағдарысы. Египетке қарсы үшжақты басқыншылық.
86.	1958 ж.	– Францияда бесінші Республика Конституциясын қабылдау.
87.	1961 ж.	– КСРО азаматы Ю.А. Гагариннің ғарышқа алғашқы ұшуы.
88.	1962 ж.	– Кариб дағдарысы.
89.	1963 ж.	– Жерде, суда және ауада ядролық сынақтарды өткізбеу туралы Мәскеу шарты.
90.	1965-1973 жж.	– АҚШ-тың Вьетнамдағы соғысы.
91.	1968 ж.	– Варшава Шартына қатысушы елдердің Чехославакияға әскерлерін енгізуі. «Прага көктемі».
92.	1971 ж.	– Бангладеш мемлекетінің құрылуы.
93.	1975 ж.	– Хельсинкидегі қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі Еуропа Кеңесінің Акті.
94.	1979 ж.	– Иранда шахқа қарсы революция.
95.	1979-1989 жж.	– Ауғанстанға КСРО қарулы күштерін енгізу.
96.	1980-1988 жж.	– Ирак-Иран соғысы.
97.	1991 ж.	– КСРО-ның ыдырауы.
98.	1992 ж.	– Еуропалық Одақтың (ЕО) құрылуы.
99.	2001 ж.	– Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру туралы мәлімдеме.
100.	2008 ж.	– Пекин Олимпиадасы.

...

1 COMMENT

LEAVE A REPLY Cancel reply

СОҢҒЫ ЖАЗБА

2024-2025 оқу жылында қандай мамандықтар сұранысқа ие болады?

Жаңа оқу жылынан бастап 3-сынып оқушылары «Бейнелеу өнері» пәнін оқиды

Білім саласындағы ұрланған ақша қанша теңге?

Жалған дипломдардың сатылуымен күресу үшін не істелді

Балалар халықаралық олимпиада 7 білім беру грантын және 14 медаль жеңіп алды

Санаттар

ФБ

Санақ